Elsa Lanchester, een Amerikaanse actrice van Britse afkomst, is vooral bekend om haar cultrol in de verschrikkingen van 1935 "Bride of Frankenstein", waar het beeld van een verschrikkelijk monster naar de beroemde Boris Karloff ging. De carrière van de actrice heeft meer dan een halve eeuw geduurd, gedurende welke tijd ze met succes in 90 films speelde, en in 1958 ontving ze de Golden Globe Award voor beste vrouwelijke bijrol in Witness for the Prosecution.
Jeugd en vroege jaren van Elsa Lanchester
De toekomstige actrice Elsa Lanchester werd geboren op 28 oktober 1902 in een ongewoon gezin.
De familie Lanchester onderscheidde zich door haar vertegenwoordigers, die zich met hun activiteiten of talenten probeerden te onderscheiden van de gebruikelijke samenleving.
Elsa's moeder, Edith "Biddy" Lanchester, was een fervent suffragist, atheïst, vegetariër en pacifist. Ze studeerde hogere wiskunde in Londen en na een jaar lesgeven kreeg ze een baan als secretaresse van Eleanor Marx, dochter van Karl Marx. Dus werd Edith lid van de Sociaal-Democratische Partij en leidde ze vele openbare bijeenkomsten.
Elsa's vader, James "Seamus" Sullivan, was een fabrieksarbeider voordat het meisje werd geboren. James ontmoette Edith toen ze 24 jaar oud was. Hij deelde de politieke opvattingen van zijn uitverkorene. Het stel besloot samen te gaan wonen. De echtgenoten erkenden het instituut van het huwelijk niet en het feit dat de vrouw haar man moet gehoorzamen, en ondertekenden nooit officieel.
In een burgerlijk huwelijk werd ook Wildo, Elsa's oudere broer, geboren.
Ondanks het kleine gezinsinkomen konden de ouders het meisje op de beste privéschool plaatsen. Maar, volgens Elsa's herinneringen, "bracht deze school alleen maar tranen."
Op 10-jarige leeftijd werd Elsa gestuurd om dans te studeren bij Isadora Duncan zelf. Twee jaar later, door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, moesten de danslessen echter worden stopgezet. Toen Elsa thuiskwam, werd het meisje naar een kostschool in King's Langley, Hertfordshire, Engeland gestuurd. Daar gaf ze danslessen in ruil voor onderwijs en eten.
In 1918 kreeg Elsa Lanchester een baan als dansleraar aan de Margaret Morris School. Naast dansen was Elsa dol op muziek. In 1920 maakte ze haar music hall debuut als danseres. Lanchester richtte later een kindertheater op in Soho, centraal Londen, waar ze enkele jaren lesgaf.
Elsa Lanchester's eerste toneeldebuut vond plaats in 1922 in het West End Theatre in Londen in het toneelstuk 30 Minutes.
In 1924 openden Elsa en haar partner Harold Scott een Londense nachtclub genaamd The Cave of Harmony. Daar voerden ze toneelstukken op van een act van de beroemde schrijvers Pirandello en Tsjechov, en voerden ze komische uitvoeringen en cabaret op. De instelling werd in 1928 gesloten, omdat Elsa Lanchester serieus van plan was zich in de filmindustrie te gaan bezighouden.
De filmcarrière van Elsa Lanchester
Elsa's eerste optreden op het grote scherm vond plaats in het tijdperk van de stomme film in 1925.
Lanchester ontmoette de succesvolle acteur Charles Lawton, met wie ze in verschillende films zal schitteren. Hij zal de reputatie van een aspirant-actrice versterken en later haar echtgenoot worden.
Elsa en Charles schitterden in films als The Private Lives of Henry VIII (1933), waar Lanchester de vierde vrouw speelde van de beroemde monarch Anna van Kleef, biografieën over het levensverhaal van de beroemde kunstenaar Rembrandt (1936), de misdaadthriller Big Klok (1948).
De eerste echt gedenkwaardige carrière als actrice was de vrouwelijke rol in Bride of Frankenstein in 1935. Het enge monster werd uitgevoerd door de "koning der verschrikkingen" Boris Karloff. Om het beeld van een bruid van twee meter te creëren, was Elsa Lanchester, met haar lengte van 163 cm, stevig vastgebonden aan stelten en werd een vogelkooi gebruikt om het beroemde kapsel te creëren.
Het gotische beeld van de vriendin van het monster is zo levendig en gedenkwaardig geworden dat je 85 jaar later zijn weerspiegeling kunt vinden in een moderne omgeving (kussens, posters, schilderijen, souvenirs, zelfs taarten). In het buitenland verkleden veel mensen zich graag als "Frankenstein's Bride" op het jaarlijkse Halloweenfeest. Het vrouwelijke personage van Elsa Lanchester wordt beschouwd als de meest ideale belichaming in de horrorwereld.
In 1957 werd het drama Witness for the Prosecution uitgebracht, waarin Elsa Lanchester haar eerste en enige Golden Globe won. In deze film portretteerde Elsa juffrouw Plimsall als de thuisverpleegster, die de gezondheid en vrede bewaakte van een bejaarde maar gerespecteerde advocaat met een ziek hart. De belangrijkste mannelijke rol werd gespeeld door Charles Lawton en de vrouwelijke rol ging naar Marlene Dietrich. Agatha Christie keurde, op zeldzame uitzonderingen na, deze verfilming van haar eigen boek goed.
De actrice past perfect in films van elk genre. Gedurende haar 55-jarige carrière heeft Elsa Lanchester echte historische personages gespeeld, blauwbloedige vrouwen, koks, hotelmeisjes, chauffeurs, artsen, pensionhouders, stiefmoeders, kindermeisjes en zelfs een vrouw met een baard.
Een van de laatste belangrijke films van Elsa Lanchester is de zwarte detectivekomedie "Supper with Murder", waarin ze de rol speelde van Miss Jessica Marbles. Haar collega's op de set waren vooraanstaande sterren als Peter Falk, Maggie Smith, Peter Sellers, David Niven, evenals Eileen Brennan, Truman Capote, James Coco.
Elsa Lanchester schreef twee van haar eigen memoires. Daarin uitte ze haar mening dat haar succesvolle filmcarrière mede te danken was aan een atypische verschijning: krullend haar, grote ronde ogen, maar ook een doffe blik die de gemaakte beelden komisch en dwaas maakte.
Het persoonlijke leven van Elsa Lanchester
In 1927 ontmoette Elsa de Britse acteur Charles Lawton. Ze speelden mee in verschillende films en theatervoorstellingen en in 1929 stapte het paar in het huwelijksbootje.
Twee jaar later realiseerde Elsa zich echter dat haar man homo was. Het paar ging niet uit elkaar en woonde samen tot de dood van Charles Lawton in 1962. Er waren geen kinderen in het huwelijk.
De actrice stierf zelf op 26 december 1986 aan een bronchiale longontsteking op 84-jarige leeftijd in Woodland Hills, Californië, VS. Ze werd gecremeerd en haar as verstrooid over de zee.
