Een feit dat al lang in de praktijk is getest: hoe bekender het object, hoe meer geruchten erover, hoe meer aanvallen erop en hoe meer mensen ervan dromen om de aandacht op zich te vestigen ten koste van iemand anders. In dit licht is het logisch dat James Cameron's Avatar, die al legendarisch is geworden, zelfs jaren na de release kritiek krijgt.
Allereerst moet worden benadrukt dat het script voor de meest winstgevende film in de geschiedenis niet echt uitblinkt met een bijzondere originaliteit. De auteur werd beschuldigd van plagiaat en oude Sovjet-sciencefiction, en een aantal tekenfilms, zoals Bats for Planet Terra of Pacahontas, en zelfs Oscar-genomineerden (Dancing with Wolves). De reden hiervoor is volgens experts niet de diefstal van ideeën, maar het gebruik van 'gewone' gedachten die in bijna elke cultuur voorkomen. Zo zijn er kruispunten met zowel de boeddhistische mythologie als het Oudgrieks.
Eigenlijk kwam er nog een sensationele verklaring van Andrei Borisov, minister van Cultuur van Yakutia. Hij zei kritisch dat hij er 20 jaar geleden zeker van was dat Hollywood-regisseurs de traditionele Yakut-epos zouden halen - en de beste bevestiging hiervan was Avatar, gebaseerd op de legendarische Olonkho. Bovendien staat het epos zelf, naar zijn mening, veel dichter bij de moderne jeugd dan bij 'Cameron's speciale effecten'.
De "plotdiefstal" was echter bekwaam en vrij onmerkbaar. In Olonkho komt de hoofdpersoon onverwachts te weten over de goddelijke afkomst, waardoor hij op zoek gaat naar zijn geliefde. Het grootste deel van de plot bestaat uit het doorstaan van een reeks tests en het vechten tegen vijanden uit de "onderwereld". Het is de moeite waard eraan te herinneren dat in "Avatar" de hoofdpersoon, een militair, zijn leger verraadt om aan de kant te staan van de inheemse bevolking, die illegaal van hun land is verdreven.
Er zijn echter duidelijke kruispunten van plots: in het Yakut-epos verschijnt de boom van het universum, die de wereld in drie delen verdeelt. De essentie van de boom is een bepaalde godin. James Cameron 'plantte' ook een enorme heilige boom op zijn Pandora en gaf hem zelfs een immateriële geest: hij breidde het echter uit over de hele planeet. Maar daar houden alle overeenkomsten op.
De reden hiervoor kan zijn dat Olonkho geen specifiek verhaal is, maar een heel systeem van heldendichten, waarvan slechts enkele in het Russisch zijn vertaald en andere helemaal niet zijn opgeschreven en alleen in de hoofden van de inheemse bevolking blijven. Misschien bedoelde Borisov, die zijn gedachte uitdrukte op het UNESCO-congres, niet het beroemdste deel van de sage?
